Đổi mới hoạt động nghiên cứu khoa học trong các cơ sở giáo dục

Đây là một trong những mục tiêu được đề ra tại dự thảo Quyết định phê duyệt Đề án “Bảo đảm cơ sở vật chất, nâng cao năng lực đội ngũ và đổi mới hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ trong các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp giai đoạn 2016-2025” do Bộ Khoa học và Công nghệ đang soạn thảo.

Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ là hoạt động quan trọng, cơ bản bên cạnh hoạt động đào tạo của các trường đại học ở nước ta. Trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh sâu rộng của nước ta hiện nay, để đáp ứng được nhu cầu phát triển của xã hội, cần phải đổi mới cách thức nghiên cứu khoa học trong các cơ sở giáo dục theo hướng giải quyết các vấn đề và đòi hỏi của thị trường, doanh nghiệp.

Đất nước chúng ta còn rất nhiều bài toán đặt ra trong phát triển kinh tế xã hội cần có sự vào cuộc của khoa học và công nghệ. Cụ thể, các vấn đề biến đổi khí hậu; chống xâm ngập mặn; chế biến bảo quản sau thu hoạch; phát triển nông nghiệp hàng hóa… đang đòi hỏi lời giải tối ưu từ các nhà khoa học. Rõ ràng, khoa học phải từ sản xuất mà ra và phải trở lại phục vụ sản xuất.

Đổi mới hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ trong các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp là một vấn đề cần thiết và quan trọng trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, hoạt động nghiên cứu và chuyển giao công nghệ trong các cơ sở giáo dục đại học chỉ đạt được hiệu quả khi các cơ sở này đã được đảm bảo về cơ sở vật chất phục vụ nghiên cứu cũng như có đội ngũ cán bộ giảng viên có đủ năng lực nghiên cứu giải quyết các yêu cầu của xã hội. Do đó, nội dung “đảm bảo về cơ sở vật chất” và “nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, giảng viên” cho hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ là điều kiện cần để tạo tiền đề giải quyết nội dung “đổi mới hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ”. Quá trình thực hiện đổi mới hoạt động nghiên cứu, chuyển giao công nghệ cũng sẽ tăng cường cơ sở vật chất, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, giảng viên các trường giáo dục và đào tạo để đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ được giao.

Trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh sâu rộng với quốc tế, vấn đề gắn hoạt động nghiên cứu và chuyển giao công nghệ vào phát triển kinh tế - xã hội của địa phương hoặc vùng kinh tế trên cơ sở đầu tư phục vụ nghiên cứu giảng dạy, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ giảng viên là hết sức cần thiết và cấp bách.

Vì vậy, Bộ Khoa học và Công nghệ đã dự thảo Đề án “Bảo đảm cơ sở vật chất, nâng cao năng lực đội ngũ và đổi mới hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ trong các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp giai đoạn 2016-2025” (Đề án).

5 nhiệm vụ quan trọng

Dự thảo nêu rõ mục tiêu của Đề án là: Đến năm 2020, phát triển được từ 3 - 4 cơ sở nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ có đủ cơ sở vật chất, nguồn nhân lực để giải quyết các nhiệm vụ khoa học và công nghệ có tính liên ngành hoặc theo các vùng kinh tế trọng điểm. Phấn đấu đến năm 2025, phát triển được 7 cơ sở nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ tại các vùng kinh tế trọng điểm.

Đồng thời, tập trung nguồn lực để phát triển tiềm lực, tăng cường liên kết hợp tác giữa các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp với các tổ chức khoa học và công nghệ, doanh nghiệp phục vụ phát triển sản phẩm chủ lực, sản phẩm trọng điểm của các vùng kinh tế trọng điểm. Dành ít nhất 5% kinh phí từ nguồn thu hợp pháp hàng năm của cơ sở giáo dục đại học đề đầu tư phát triển tiềm lực và thực hiện hoạt động khoa học và công nghệ ở cơ sở giáo dục đại học.

Bên cạnh đó, thúc đẩy hoạt động ứng dụng, chuyển giao, thương mại hóa kết quả nghiên cứu vào sản xuất, bảo đảm nguồn thu từ các hoạt động khoa học và công nghệ, sản xuất và dịch vụ đạt tối thiểu 15% tổng nguồn thu của các cơ sở giáo dục đại học vào năm 2020 và đạt tối thiểu 25% vào năm 2025.

Dự thảo cũng nêu rõ 5 nội dung nhiệm vụ và giải pháp gồm: 1- Đầu tư cơ sở vật chất cho cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp; 2- Nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ cho đội ngũ cán bộ, giảng viên trong các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp; 3- Đổi mới hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ trong các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp; 4- Hoàn thiện cơ chế, chính sách đối với hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ trong các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp; 5- Huy động hiệu quả các nguồn lực tài chính cho hoạt động nghiên cứu, chuyển giao công nghệ.

Bộ Khoa học và Công nghệ đang lấy ý kiến góp ý dự thảo này trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ.