Đề xuất quy định về cai nghiện ma túy tự nguyện

Cai nghiện ma túy tự nguyện là một trong hai biện pháp cai nghiện (bắt buộc và tự nguyện) được quy định trong Luật Phòng, chống ma túy. Để hướng dẫn Luật, Chính phủ đã ban hành các Nghị định số 135/2004/NĐ-CP; 94/2010/NĐ-CP; 147/2003/NĐ-CP... Tính từ năm 2000 đến 30/6/2016, 132 cơ sở cai nghiện ma túy đã tiếp nhận cai nghiện tự nguyện cho khoảng 100.000 lượt người, trong đó tại 21 cơ sở cai nghiện ngoài công lập tiếp nhận cai nghiện cho khoảng 45.000 lượt người, 110 cơ sở cai nghiện công lập tiếp nhận cai nghiện cho khoảng 55.000 lượt người.

Sau 15 năm triển khai, một số quy định đã bộc lộ những hạn chế, vướng mắc, đòi hỏi phải được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn như: Hoạt động cấp, thu hồi giấy phép hoạt động của các cơ sở cai nghiện ma túy đang gây khó khăn cho sự phát triển các cơ sở cai nghiện ma túy ngoài công lập sau 15 năm chỉ mới có 22 cơ sở được cấp phép, hoạt động có hiệu quả chỉ chưa đến 10 cơ sở; thời gian xét đơn xin đi cai nghiện hiện nay là quá dài (7 ngày); người nghiện ma túy đi cai nghiện tự nguyện phải trả nhiều chi phí…

Do đó, dự thảo Nghị định lần này đã sửa đổi, bổ sung nhiều quy định. Theo dự thảo, chương trình cai nghiện ma túy tự nguyện có các dịch vụ như sau: Dịch vụ tiếp cận cộng đồng, sàng lọc và chuyển gửi cai nghiện; dịch vụ cai nghiện nội trú ngắn hạn; dịch vụ cai nghiện ngoại trú; dịch vụ cai nghiện nội trú dài hạn; dịch vụ chăm sóc, hỗ trợ tâm lý, xã hội sau cai nghiện ma túy, chăm sóc liên tục.

Cơ sở vật chất của cơ sở cai nghiện tự nguyện phải đảm bảo các điều kiện tối thiểu như: Diện tích đất tự nhiên: Bình quân 20m²/đối tượng ở khu vực nông thôn, 5 m²/đối tượng ở khu vực thành thị; diện tích phòng ở của đối tượng bình quân 4m²/đối tượng. Đối với đối tượng đang cắt cơn giải độc hoặc thuộc diện phải chăm sóc 24/24h diện tích phòng bình quân 6m²/đối tượng. Trong phòng mỗi người 01 bộ dụng cụ sinh hoạt gồm: giường, chiếu, chăn, ga, gối màn; có nơi tiếp đón, phòng hành chính, phòng tư vấn diện tích tối thiểu 10m².

Đối với các cơ sở có cung cấp dịch vụ điều trị các hội chứng cai, những rối loạn do sử dụng ma túy, cai nghiện nội trú: phải có phòng khám và cấp cứu tối thiểu 10m²; có các khu: nhà ở, nhà bếp, nhà làm việc của cán bộ nhân viên, khu vui chơi giải trí; bảo đảm có nước sạch, điện, hệ thống phòng, cháy chữa cháy, xử lý môi trường hoặc phương án xử lý môi trường theo quy định của pháp luật.

Về thiết bị y tế và thuốc: Có đủ thiết bị, dụng cụ y tế và thuốc cấp cứu, thuốc cai nghiện phù hợp với quy mô hoạt động của cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện; có thiết bị khử trùng dụng cụ và bệnh phẩm theo quy định của pháp luật về y tế; có các thiết bị giám sát việc thực hiện cai nghiện, cai nghiện ma túy và các trang thiết bị khác phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng phòng.

Tiêu chuẩn nghiệp vụ cán bộ, nhân viên

Dự thảo quy định, người đứng đầu cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện phải là có chứng chỉ hoặc giấy chứng nhận đối với cán bộ quản lý về công tác cai nghiện, cai nghiện ma túy.

Người phụ trách chuyên môn kỹ thuật về y tế và trực tiếp cai nghiện, cai nghiện ma túy phải: Là bác sỹ hoặc cao đẳng và có chứng chỉ hoặc giấy chứng nhận chẩn đoán nghiện ma túy, cai nghiện, cai nghiện nghiện ma túy; là người làm việc toàn thời gian tại cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện.

Nhân viên làm công tác tư vấn có trình độ trung cấp trở lên và có chứng chỉ hoặc giấy chứng nhận về tư vấn cai nghiện, cai nghiện ma túy.

Chế độ, chính sách đối với người cai nghiện

Dự thảo nêu rõ, Nhà nước bảo đảm kinh phí cho người tham gia chương trình cai nghiện ma túy tự nguyện. Kinh phí này do ngân sách địa phương bảo đảm và hỗ trợ từ nguồn kinh phí phát triển hệ thống trợ giúp xã hội và nguồn kinh phí khác (nếu có).

Ngân sách Trung ương chỉ bổ sung cho các địa phương chưa tự cân đối được ngân sách địa phương cho hoạt động này.

Nhà nước bảo đảm chi phí cập nhật dữ liệu về người nghiện ma túy tham gia điều trị vào hệ thống dữ liệu chung toàn quốc và các chi phí giám sát chương trình, đánh giá chất lượng, hiệu quả công tác cai nghiện ma túy tự nguyện cần thiết khác.

Ngoài ra, các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đầu tư cung cấp các dịch vụ cai nghiện ma túy tự nguyện được hưởng các chính sách ưu đãi theo quy định của pháp luật về chính sách khuyến khích xã hội hóa đối với các hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang lấy ý kiến góp ý dự thảo này trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ.